Mae Chwarel Maendy filltir i'r gorllewin o'r Ddraenen Wen ar y bryniau uwchben Pentre'r Eglwys a Threfforest. Dydy'r gwastraff cemegol PCB o'r hen ffatri Monsanto yng Nghasnewydd yn y 1970au erioed wedi cael ei adfer yn iawn.
The Eastman chemical factory in Newport was originally built by Monsanto in 1949 and it produced a variety of harmful chemicals, most notably, PCBs, which are still being discharged into the Severn to this day.
Yn narn cyntaf y National yn y gyfres hon ar wastraff gwenwynig hanesyddol yng Nghymru, tynnwyd sylw at etifeddiaeth hen ffatri gemegol Monsanto yng Nghasnewydd.
Between 1965 and 1972 the disused Brofiscin quarry north of the village of Groesfaen in Rhondda Cynon Taf was used to dump extremely harmful chemicals produced by Monsanto in their Newport chemical factory. It's one of several such sites across Wales.
Mewn sawl ffordd, mae pentref Groesfaen, ger Pontyclun, yn debyg iawn i nifer fawr o bentrefi ar gyrion Caerdydd.
A rally was held on the Eisteddfod's maes today to call on the Welsh Government to introduce a new Property Act.
Cynhaliwyd rali ar faes yr Eisteddfod heddiw yn galw ar y Llywodraeth i gyflwyno Deddf Eiddo newydd.
A number of Welsh figures will reject the claim of Plaid Cymru founder Saunders Lewis that self-government would be harmful to Wales in a discussion at the national Eisteddfod today.
Bydd nifer o Gymry blaenllaw yn gwrthod honiad un o sylfaenwyr Plaid Cymru y byddai hunanlywodraeth yn niweidiol i’r Gymraeg mewn trafodaeth am annibyniaeth ar faes yr Eisteddfod heddiw.
Mae llys yn California wedi rhoi gorchymyn atal i'r actor Ioan Gruffudd yn erbyn ei wraig estron, Alice Evans.
